
KİŞİ KORUMA
1- Suikast, Suikastci Genel Bilgiler
2- Koruma Hukuku
3- Korumanın Temel Prensipleri
4- Öncü Çalışması
5- Temel Koruma Teknikleri
6- Yaya Koruma Teknikleri
7- Motorize Koruma Teknikleri i
4. ÖNCÜ ÇALIŞMASI
4.1. Öncü Çalışmasının Tanımı ve Amacı
Korunan kişinin, geçeceği güzergahları ve bulunacağı mekanları güvenlik çemberi içerisine almak için önceden yapılan koruma planlarının, faaliyetlerinin ve düzenlemelerinin tümünü oluşturan organizasyonlara öncü çalışması denir.
Öncü çalışması yapmanın amacı, normal program dahilinde veya ani değişen programlarda korunan kişiye yönelik muhtemel bütün saldırıları olmadan önce tespit etmek, ortadan kaldırmak veya buna göre koruma düzeni oluşturmaktır.
4.2. Öncü Ekiplerinin Oluşumu
Korunan kişinin
sürekli olarak kullandığı güzergahları, bulunduğu mekanları ve daha önce
gidilmemiş yeni mekan ve güzergahları çok iyi bilen, daha önce bu mekanlarda bulunmuş
veya bu güzergahlardan geçmiş olan personeller arasından oluşturulur. Programın
süresi, amacı ve yoğunluğuna, bölgeden korunan kişiye yönelik muhtemel
saldırılara göre farklı uzmanlık alanı olan personelin veya ekiplerin
görevlendirilmesi gerekmektedir (Bomba Uzman Ekibi, Sağlık Ekibi vb.).
4.3. Öncü Ekibinin Görevleri
Korunan kişinin programı dahilinde veya ani gelişmeler üzerine bir yere gidilmeden önce ;
- Görevle ilgili istihbarat bilgileri ile daha önce bölgede yapılmış olan keşif raporlarını toplar ve plan yapar.
- Güzergah keşiflerini en az iki alternatifi de olmak üzere yapar.
- Bölgenin ve mevkiinin keşfini yapar.
- Güvenlikle ilgili tüm oluşumları kapsayan detaylı raporu hazırlar.
- Gerekli hallerde mahallin en büyük mülki amiri ve kolluk yetkilisi ile görüşerek güvenlik önlemleri ile ilgili koordinasyonu sağlar.
4.4. Öncü Ekibin Uygulama Basamakları
1- Bilgi toplanması gereken konular: Öncü ekibi koruma planı hazırlarken, korunan kişinin bulunacağı alana gelmesinden önce yapacağı çalışmalarda aşağıda sıralanmış olan konular hakkında azami derecede bilgi edinmek zorundadır. Bu bilgilerin detaylı ve sağlam olması planın risksiz yürütülmesini sağlayacaktır.
- Korunan kişinin geçeceği güzergah ve bulunacağı bölge hakkında daha önce yapılmış olan öncü çalışmalarını temin etmek,
- Korunan kişiye hasım olan suç veya terör örgütlerinin veya sempatizanlarının yoğunlukta olduğu bölgeler,
- Bölgenin siyasi düşünce yapısı,
- Konuşlanmış olan güvenlik birimleri,
- Muhtemel yardım alınabilecek kamu kurum ve kuruluşları
- Özel ve resmi hastaneler, bunların uzmanlık alanları
- Telli ve telsiz haberleşme merkezleri,
- Korunan kişi, personel ve araçlar için ihtiyaç olan servis merkezleri, (benzin,yemek v.b)
- İtfaiye merkezleri,
- Güzergah ve bölgeye ait yol haritaları,
- Muhtemel boğma noktaları,
- Program günündeki muhtemel hava şartları,
- Korunan kişinin görüşeceği veya görüşmesi muhtemel şahıslar ile ilgili detaylı kimlik bilgileri,
gibi bölge ve kişiler hakkında planda uygulanabilecek tüm istihbarat çalışmaları yapılır.
2- Kontrol listesinin uygulaması: Dünya genelinde öncü koruma ekiplerinin uyguladıkları aşağıdaki listenin eksiksiz gözden geçirilmesi gerekmekte ve oluşabilecek aksaklıklar önceden tespit edilerek giderilmeye çalışılmalıdır. Kontrol listesinin sonuç raporu koruma planının oluşturulmasındaki en önemli dayanaklardan biridir.
- Muhtemel güzergahta ve koruma alanında bulunan güvenlik birimleri ile görüşerek, ziyaret ile ilgili bilinen ve muhtemel tehditler, basın mensuplarının bulundurulması ve pozisyonları ve varsa güvenlik zafiyetlerinin öğrenilmesi konuları değerlendirilmelidir.
- Güzergahta bulunan muhtemel boğma noktalarının ve hassasiyet derecelerinin tespit edilmesi gerekir.
- Korunan kişinin alana girişi, kabulü ve etkinliğe başlaması planlanmalı ve etkinlik alanının yetkilileri ile programa göre bu plan tatbik edilmeli ve değerlendirilmelidir.
- Geliş ve gidişlerde konvoy araçlarının etkinliğin programına göre duruş ve park yerleri belirlenmelidir.
- Korunan kişinin istirahat edeceği, bekleme yapacağı ve sığınak olarak kullanabilecekleri yerler tespit edilmelidir.
- Tuvalet ve lavaboların bulundukları yerler belirlenmelidir.
- Acil çıkış kapısı ve yedek kaçış aracının bekleyeceği yer belirlenmelidir.
- Asansör ve merdivenlerin durumları, çalışma ve kullanılış usulleri bilinmelidir.
- Uygulanacak fiziki engeller ve genel teçhizatlar tespit edilmeli.
- Koruma alanında kullanılacak yaka kartları ve rozetleri belirlenmelidir.
- Kontrol, takip tarassut ve diğer özel görev yerler belirlenmelidir.
- Destek personelinin konumları ve bekleyecekleri yerler belirlenmelidir.
- Teknik ve bomba imha ekiplerinin paketleri ve hediyeleri kontrol etmesi sağlanmalıdır.
- Muhtemel saldırılarda, sağlık sorunlarında ve yangın durumlarında uygulanacak müdahale ve savunma planları önceden hazırlanmalıdır.
- Basın mensuplarına yönelik güvenlik önlemleri gözden geçirilmeli ve gerekli güvenlik tahkikatları yapılmalıdır.
- Korunan kişinin katılacağı etkinliklerin bulunduğu alanda çalışan personel listesi elde edilmeli ve gerekli güvenlik tahkikatı yapılmalıdır.
- Korunacak alanda bulunan asansör daireleri, havalandırmalar, jeneratör üniteleri, güvenlik kamera odaları yetkililerle beraber kontrol edilmeli gerekirse buralara yakın koruma ekibinden eleman yerleştirilmelidir.
3- Boğma noktasının tespiti: Saldırının nerelerden yapılabileceği tahmin edilmeli veya saldırı yapılmış ise nereden yapıldığının bilinmesi gerekir. Saldırının yapılayabileceği, tüm safhaların uygulanabileceği yer aynı zamanda boğma noktasıdır. Bu yerler aynı zamanda gözetlemenin yapılıp saldırının bertaraf edilmesi için uygun yerlerdir. Güzergahın tetkiki yapılarak (yaya ve araç) boğma noktaları belirlenmelidir.
Terörist saldırının safhaları; hedef seçimi, hedef istihbaratı, operasyonun planlanması, saldırı ve kaçış olduğuna göre böyle bir mevki ideal saldırı yeridir. Terörist gibi düşünerek operasyon safhaları uygulanmalıdır. İdeal saldırı yeri, kuvvetlerini yoğunlaştırılması gereken ve koruma ekibinin çok dikkatli olması gereken yerdir.
Muhtemel boğma noktaları;
- Kalabalık trafik, yol çalışmaları, kırsal ve ıssız alanlar, trafik lambaları, kavşaklar,
- Yüksek binalar ve köprüler, tüneller, hemzemin geçitler, iniş ve biniş noktaları,
- Halka açık mekanlarda ve ikametgahlarda yerleşme noktaları,
- Koridorlar, merdivenler, asansörler,
- Resepsiyon, bina ana girişleri ve bahçe girişleri, kalabalık içerisinde tokalaşma anları,
- Güvenli noktalar haricinde kontrol, takip ve gözetleme noktalarına dikkat etmek gerekir,
- Korumada acil durumlarda kullanabilecek bölgeler önceden tespit edilmelidir (kolluk birimleri ve binaları, hastaneler, kamu binaları vb.)
4- Keşif Yapılacak Yerler: Korunan kişinin programı dahilinde bulunacağı alanların keşiflerinin yapılması, alanın veya binanın özelliklerine göre değişebilmektedir. Bu konuyu iki ayrı kategoriye bölmemiz mümkündür. Bunlar;
a) Kurum ve kuruluşları: Korunan kişi kamu kurum ve kuruluşlarına genellikle iş gereği veya ziyaret amaçlı olarak gelir. Ziyaretin amacına göre öncü ekip, ilgili kuruma geldiğinde ilk olarak kabul ve karşılamayı yapacak yetkili ile irtibata geçer. Ziyaret programındaki aktiviteler ve görüşülecek kişiler ile ilgili görüş teatisinde bulunulur. Kurumun güvenliğinden sorumlu olan yetkili ile görüşülerek yapılacak koruma planındaki koordinasyon ve görev bölümü tespit edilir. Kontrol listesi gözden geçirilerek toplanan bilgiler çerçevesinde koruma planı hazırlanır. Kamu kurum ve kuruluşlarının daha güvenli olduğu düşünülürse, koruma planı hazırlamanın bu tür yerlerde daha kolay ve seri olacağı anlaşılmalıdır.
b) Özel sektöre ait arazi, bina ve eklentileri: Ziyaret edilecek veya etkinlik yapılacak yerin özel sektöre ait olduğu durumlarda güvenlik zafiyetinin fazla olabileceği düşünülerek, koruma planı hazırlanırken hiçbir ayrıntının atlanmaması, en yüksek seviyede öncü çalışmasının yapılması gerekmektedir. Daha fazla şüpheci olunmalı ve bütün organizasyon ve düzenlemeler mutlaka koruma ekibinin kontrolünde ve bilgisi dahilinde yapılmalıdır. Koruma ekibinin uygun görmediği etkinlik ve düzenlemelerin korunan kişiye bildirilmesi gerekmektedir.
Genel olarak bu yerler ; konaklama yerleri ( otel, motel ), yeme-içme yerleri, alışveriş merkezleri, sinema, tiyatro, konser salonları, ulaşım alanları vb.
5- Güvenli bölgelerin tespiti: Öncü ekip kendi koruma çemberini ve güvenli alanını oluştururken bölgede bulunulan ve ihtiyaç halinde sığınabilecekleri güvenli bölgeleri önceden tespit etmek durumundadır. Bu bölgeler,
- Genel kolluk kuvvetleri; polis, jandarma, sahil güvenlik ve diğer askeri birimlerin bulunduğu bölgeler,
- Özel güvenlik görevlileri tarafından korunan ve fiziki güvenlik tedbirleri iyi bir şekilde uygulanan binalar veya araziler,
- Hastaneler, okullar, belediyeler vb. kamu kurum ve kuruluşlarına ait binalar, müştemilatlar ve arazilerdir.
- Tespit edilen bu birimler ile korunan kişi gelmeden önce irtibat kurularak, ihtimaller değerlendirilmeli, gerekirse ziyaret veya geçiş süresince bu birimlerinde hazırlıklı olmaları sağlanmalıdır.
6- Korunan alanda bulunması gereken noktalar: Hazırlanan koruma planı çerçevesinde güvenliğin sağlanması ve devam ettirilebilmesi için bazı noktalarda görevlilerin bulundurulması ve buraların kontrol altında tutulması gerekmektedir. Bu noktalarda oluşabilecek zafiyetler koruma planını zayıflatarak sızmaların ve saldırıların oluşmasına neden olabilir. Buralar; kontrol noktası, takip ve gözetleme noktası, özel görev noktasıdır.
a) Kontrol noktası; Bütün tehlikelerden ve güvenliğe yönelik risklerden arındırılmış olan güvenli alana yapılacak kişi ve malzeme giriş-çıkışlarının koruma ekibi tarafından kontrol edilmesi amacı ile oluşturulan güvenlik noktasıdır. Toplantı Salonu, İkametgah Girişleri, Sinema, VİP Salonu v.b gibi korunan kişinin bulunacağı yerlerin bütün giriş ve çıkışlarına bu nokta ihdas edilebilir.
- Bu noktaların kontrol ve sorumlusu yakın koruma ekibinden olmalı, ayrıca duruma göre adet yerel kolluk kuvvetinden yada özel güvenlikten en az bir üniformalı güvenlik personeli bulundurulmalıdır.
- Halka açık mekanlarda ve ikametgahlarda kontrol noktaları konulabilecek hassas bölgeler koridorlar, merdivenler, asansörler, odaların giriş-çıkışlar, resepsiyon, tebrik ve protokol sırası, bina ana girişleri ve bahçe girişleri, kalabalık içerisinde tokalaşma v.b aktivitelerin olduğu salonlar…
- Güvenlik Tedbirleri dersinin Kontrol Hizmetleri bölümünde yer alan bütün tedbir ve uygulamalar burada tatbik edilmelidir.
- Arama esnasında diplomatik protokol hususlarına riayet edilmelidir. – Kontrol noktasının kurulacağı kurum, kuruluş veya bölgelerde günlük işleyişi bilen ve personeli tanıyan bilen bir yetkili bulundurulmalıdır. Yürütülen etkinliğin seyrini bilen yetkililerden de faydalanmalıdır.
- Tanıtma kartları olmayan ve istenmeyen kişilerin girişleri önlenmelidir.
- Teknolojik cihazlardan azami faydalanmalıdırlar.
b) Takip ve gözetleme noktası faaliyetleri; Korunan kişinin bulunduğu alanda veya güzergahında oluşturulan güvenli alanlarda ve diğer değişken alanlarda bulunan kişi ve grupların olağan dışı hareketlerini tespit etmek, muhtemel tehditleri önlemek amacıyla yaya ve araçlı olarak yapılan faaliyetlerdir. Takip tarassut noktasının, en geniş görüş kabiliyetine sahip, ani olaylara zaman kayıpetmeksizin müdahale edilebilecek yerlerden tercih edilmesi gerekmektedir. Takip edilen güzergahın veya etkinlik yapılan alanın imkanlar ölçüsünde helikopter ile tarassut edilmesi, korunan şahsın bulunduğu alana hakim yüksek bir bina veya tepelerden takip ve tarassut işlemlerinin yapılması gibi örnekler sıralanabilir.
Ayrıca koruma personelinin takip ve tarassut konusunda dikkat etmesi gereken diğer bir konu da koruma ekibinin ve korunan kişinin takip ve tarassuda maruz kalıp kalmadığını tespit etmesi gerekir. Bu konuda karşı tarassutta bulanacak şüpheli kişi veya saldırganların verebilecekleri açıklar şu şekilde sıralanmaktadır.
- Yasak yerlere park etmiş ve uzun bir süre aynı yere park etmiş olan arabalar,
- Korunan kişi yada koruma ekibi hareket ettikçe duran veya hareket eden yaya – araçlı kişiler,
- Çok hızlı yada çok yavaş gidenler, birden bire duran, garip şekilde hareket edenler,
- Dönüş işareti verip ancak dönmeyen arabalar,
- Takip sırasında kırmızı ışıkta geçen arabalar,
- Arabalar arasında farlarla sinyalleşme,
- Sokakta, lobide bekleyen, gazete okuyan kişiler,
- Arıza yapmış araçlar,
- Mevsime yada bölgeye göre uygunsuz şekilde giyinmiş olan kişiler,
- Silinmiş veya değiştirilmiş plakalar.
c) Özel görev yeri; Koruma planında tanımlanmış olan görevlerin yerine getirilmesi maksadı ile oluşturulması gereken bazı özel mekanlar ve noktaların bulunması gerekebilecektir. Kontrol noktası ve takip-tarassut yerinin dışındaki diğer yerler şunlardır.
- Korunan kişinin ikametgahı, bürosu ve günlük hayatını idame ettirdiği diğer yerler.
- Korunan kişinin seyahat veya toplantılarında kısa süreli dinleneceği odalar.
- Basın toplantısı yapacağı salonlar,
- Sürücülerin, istirahatlı koruma görevlilerinin bulunduğu yerler.
- Posta, koli ve bagajların toplandığı yerler.
- Mutfak kontrolü için görevlendirilen personelin bulunduğu yerler.
- Keskin nişancılar.
- Bomba ekiplerinin bulundukları yerler.
- Trafik eskort ekiplerinin bulunduğu yerler.
- Acil tıbbi müdahale ekibinin bulunduğu yerlerdir.
7- Koruma planının oluşturulması: Yukarıda yapılan keşif çalışmalarına göre elde edilen bilgiler birleştirilerek yürütülecek koruma planı belirlenir. Planlama aşamasında ilk olarak ihtiyaç duyulacak personel ve teçhizat listesi belirlenmelidir.
Personelin sahip olması gereken uzmanlıkları, fiziki ve psikolojik yapıları tespit edilmelidir. Hangi ekiplere ihtiyaç duyulacağı, ekiplerde kaç eleman olması gerektiği belirtilmelidir. Ekiplere verilecek görevler en ince detaylarına kadar tanımlanmalı, hangi görevin hangi eleman tarafından yürütülmesi gerektiği, herhangi bir olumsuz durumda hangi elemanın kimin yedeği olarak davranacağı gibi konular önceden tespit edilmeli ve bu konu bir toplantı ile değerlendirilmeli gerekirse personele yazılı olarak verilmelidir.
Koruma planına ihtiyaç duyulacak teçhizatlar tek tek belirlenmeli, hangi teçhizatın kim tarafından kullanılacağı, cihaz ve malzemelerin çalışıp çalışmadığının kontrol edilmesi, gerekirse önceden bakımının yapılması gerekmektedir.
Oluşturulan koruma plana bir veya iki ayrı alternatif plan yapılmalı ve personel de hangi durumlarda hangi planın uygulanması gerektiğini bilmelidir.
8- Planın önceden tatbik edilmesi: Hazırlanan planın personele anlatılması ve teçhizatların temin edilmesinden sonra programın yapılacağı günden bir gün önce program saatinde prova yapılarak oluşabilecek aksaklıklar tespit edilmeye çalışılır. Yapılacak prova dakika dakika ve mesafelerde km olarak kayıt altına alınmalıdır. Program bölgesine varış zamanı ve mesafesi, güzergah üzerinde bulunan boğma- hassas noktalardan geçiş zamanları, buralarda ki duraklama zamanları ve prova esnasında tespit edilen en riskli boğma noktası belirlenmelidir.
Koruma planında kullanılacak olan muhabere sistemleri ve telsiz kodları, muhatap olunacak haber merkezleri ile irtibatlar özellikle denenmelidir.
Yapılan prova sonrasında ihtiyaç duyulması halinde koruma planında değişiklikler ve düzeltmeler yapılarak risk oranı en düşük olan ve uygulanabilirliği en kolay olan plan hazırlanmalıdır.
4.5. Yer Kontrol Çalışmaları
a) Konaklama yerleri: Korunan kişinin seyahat ve ziyaret programında geceleme veya kısa süreli dinlenme var ise bu ihtiyacın karşılanacağı en uygun otel veya diğer alternatif konaklama yerleri seçilmelidir. Bu yerin tespiti tertip heyetinin sorumlusu ile beraber belirlenmelidir. Bu çalışma yapılırken öncü ekibin koruma planı hazırlarken uygulamak durumunda olduğu basamakları tamamlamalı ve kontrol listesi gözden geçirilmelidir.
b) Yeme-içme yerleri ( lokantalar ): Korunan kişinin yeme ve içme gibi ihtiyaçlarını karşılayacağı lokantalarda veya programın kendisi lokanta vb. gibi sosyal tesislerde ise buralarda da en uygun koruma planını hazırlamak için öncü ekibin en az bir gün öncesinden keşif yapmalı, ilgililerle görüşerek gerekli öncü keşif çalışmalarını bitirmeli ve provasını da yapmalıdır.
c) Havaalanları keşfi: Korunan kişinin zamanının kısıtlılığı oranına göre seyahatlerinde havaalanı kullanma ihtiyacı hasıl olur. Seyahatin hava yolu ile yapılacak olması, havaalanlarında da öncü ekibin keşif çalışması yapmasını gerektirebilir. Havayolu ile ulaşımlar genel olarak askeri, özel ve sivil havaalanlarından sağlanmaktadır. Keşif çalışmasının en güç olduğu alanlar uluslararası sivil havaalanı ile özel havaalanlarıdır. Askeri havaalanlarının güvenliği tamdır ve zaten protokol kurallarına göre yürütülecek koruma hizmeti de bellidir. Öncü ekibin askeri havaalanlarında fazladan çaba harcaması gerekmemektedir.
Fakat sivil kuruluşların yönetiminde olan havaalanlarında sürekli olarak bir güvenlik hizmeti yürütülse de bu hizmet yakın koruma ihtiyacını karşılamamaktadır. Öncü ekibin bu tür havaalanlarında ayrıca tedbir alması, koruma planı oluşturması gerekmektedir.
d) Alışveriş merkezleri: Korunan kişi alışveriş merkezlerinde programlı veya programsız kısa süreli alışveriş ve gezi amaçlı ziyaretler de bulunabilmektedir. Koruma planını oluşturulmasında ve uygulanmasında koruma personelinin en çok zorlandığı yerler sürekli insan hareketliliğinin olduğu bu tür umuma açık yerlerdir. Yakın koruma kurallarından olan korunan kişinin hareket hürriyetini kısıtlamamak için ziyaret edilecek mağaza veya dükkanlar önceden belirlenememektedir. Bu yerler tamamen korunan kişinin tasarrufunda dır ve koruma görevlilerinin bu tercihe göre düzen almaları ve koruma çemberi oluşturmaları gerekmektedir.
Umuma açık alanlarda daha önceden en dış çember oluşturulmalı, daha sonra duruma göre orta ve iç çember oluşturulmalı ve bu koruma çemberleri esnek ve aktif olmalıdır. Bu görevin korunan kişiyi ve yakınlarının hürriyetini kısıtlamadan, rahatsız etmeden yürütülmesi gerekmektedir.
Öncü ekip kendi çalışma basamaklarını tamamlamalı, yakın koruma ekibi de yaya ve motorize koruma tekniklerini uygulayarak koruma hizmetini yerine getirmelidirler.