Çoğu zaman kayıp yakınınızdadır.
Altmış yaşında Bayan (A); eşinden ayrıldığında 23 yaşındadır. İki yaşındaki kızı (B) babasında kalır. A ikinci evlilik yaparak Almanya’da yaşamaya başlar. Aradan 30 yıl geçmiştir. Kızını hiç görmemiş ve bilgi almamıştır. Türkiye’ye döndüğünde kızının polis olduğunu öğrenir. Ama dört yıl araştırmasına rağmen bir sonuca varamaz. Aile dostları bir polisle irtibata geçmeleri ile aynı ilde ikamet eden anne ile kız birbirine kavuşurlar (2001, Ankara).
Kayıp araştırmaları hem şahıs hem de eşya konularını kapsar. Yapılan araştırma konunun niteliğine göre farklılık gösterir. Eğer şahıs araştırılıyor ise o kişinin kimlik bilgileri, eşkâl bilgileri araştırmanın sağlıklı olabilmesi için çok önemli bir yere sahiptir. Araştırılan şahıs değil de eşya ise eşyanın niteliği, maddi manevi değeri, fiziksel özellikleri, varsa farklı bir yönü bilinmeli ve araştırma bu çerçevede yapılmalıdır.
Yapılan kayıp araştırmalarında, konu şahıs ise; olayın kaçırılma mı yoksa kaçma mı olduğunun ortaya çıkarılması çok önemlidir. İlk önce bu sorunun cevabı araştırma ekibi tarafından bulunmalıdır. Doğru cevap tam olarak netleştirildikten sonra araştırma yöntemleri daha özele indirilerek uygulanmalıdır.
Olayın kaçırılma olduğu tespit edilmişse, bunun kim tarafından, hangi amaçla yapıldığı sorularına cevap aranır. Ailesinden ve arkadaşlarından bilgi alınarak şüpheli kişiler listesi belirlenmelidir. Ancak bu liste kesin olmamalı yeni kişilerin eklenebileceği de göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca kaçırılma amacının neler olabileceği de tespit edilip bilgiler birleştirilerek araştırma kapsamı daraltılarak sonuca gidilmelidir. Bu araştırma da her ayrıntıya dikkat edilmeli ve her bilgi araştırılmalıdır. Mesela kaçırılan kişi bayan ise ve kaçırılmadan bir süre önce sevgilisinden ayrılmış ve sevgilisi de peşini bırakmayacağını söylemiş ise araştırmanın eski sevgili tarafından kaçırılma ihtimalinde yoğunlaştırılmasını gerektirir. Şüpheli bir kişi vardır ama bu kesin suçlu olduğu anlamına gelmez. Bu yüzden diğer ihtimallerde araştırılmalıdır. Bu tür olaylarda şantaj ihtimali de unutulmamalıdır. Eğer şantaj var ise kaçıran kişiler irtibat kuracağı için buna göre araştırma boyutu değişecektir. Olayın kaçma olduğu anlaşılırsa, neden kaçtığı ve nereye gitmiş olabileceği soruları öne çıkmaktadır. Bu soruların birçok cevabı olabileceği için cevaplar bir liste haline getirilmeli ve cevapların olma ihtimali belirlenip bu oranda o cevaplara yönelik araştırma yapılmalıdır.
– Kayıp şahıs araştırılması gibi konularda özel dedektifler tarafından takip, delil toplama gibi faaliyetlerle araştırmalar yapılmaktadır.
– Polis ve Jandarma arşivleri; suçlu kayıtları, parmak izi, fotoğraf, aranan kişiler, kayıp şahıslar, kimliği belli olmayan cesetler, faili meçhul suçlar, silah, ehliyet, balistik, DNA gibi kayıtlar önemlidir.
Araştırmaya eşyanın konu olması halinde, olayın hırsızlık olma ihtimali çok yüksektir. Öncelikle bu durum açığa çıkarılmaya çalışılmalıdır. Bunu tam tespit etmek mümkün olmayabilir. Bu durumda hem hırsızlık hem de kaybolma ihtimalleri birlikte araştırılır. Burada eşyanın maddi ve manevi değerleri belirlenmelidir. Eğer maddi bir değeri olmayan bir eşya ise eşyanın kaybolmuş olabileceği olasılığı çok yüksektir. Araştırma bu yönde derinleştirilir.
