Adres Tespiti ve Yer Tespit: Adres ve yer tespitleri birçok konuda dedektiflerin ilgi alanına girmektedir. Suç işleyen veya gizli iş çeviren kişilerin ilk akıllarına gelenin kaçmak, yer değiştirmek ya da saklanmak olduğu düşünüldüğünde adres ve yer tespitinin dedektiflerin yoğun olarak çalıştıkları bir alan olduğu söylenebilir.
Firmaların icra davaları, depo, imalathane tespiti ve dağıtım noktaları yürütülen takip çalışması neticesinde belirlenir. Böylece icra sürecine girmiş firmaların gerçek mali durumları buraların incelenmesi ile anlaşılabilinecektir. Sadece firmalar değil icralık olan gerçek kişilerin de adres veya yerleri tespit edilerek gerekli icra işlemleri uygulanabilinecektir.
Boşanma davalarında terk edilen ev araştırılır. Evde bulunabilecek delillerle; kişiyi terk etmesine sebep olabilecek unsurlar araştırılır. Terk etme nedenlerinden yola çıkılarak terk eden kişinin gidebileceği yerler sıralanır ve yeni adresi belirlenmeye çalışılır. Bununla beraber boşanmak istenilip de bir türlü ulaşılmayan eş veya yıllardır izi kaybedilen yakınların bulunmasında uygulanır.
Eski dostların araştırılmasını isteyen kişiler de olabilir. Eski zamanlarda tanışılan, arkadaş olan, çok samimi kişilerin izini kaybeden ve bu kişileri tekrar bulmak isteyen şahıslar bu kişilerin adreslerini bulmalarını isteyebilir. Yakın veya yıllar öncesinde kaybedilen ve bulunamayan akrabalar için adres veya yer tespiti yapılabilir. Televizyonlarda izlediğimiz “film gibi” tarzı programlar aslında bir nevi bu işi görüyor da denilebilir. Yakınların bulunması işlemi velayet ve miras davalarında daha çok önem kazanmaktadır. Varisin bulunup miras işlemlerinin yapılmasında ve boşanma ya da ölüm sonucu yakınsız kalan çocukların velayetlerinin verileceği varislerin bulunmasında bu yöntem kolaylıkla uygulanabilir.
Fidye olayları belki de en zor ve en tehlikeli adres bulma konusudur. Bu gibi olaylarda yapılacak adres tespiti ile bir veya birden çok can kurtulma ihtimaline karşın yakalanma durumunda da aynı şekilde can kayıplarına sebep olunabilinecektir.
Sadece kişilerin değil eşyaların da yer tespiti yapılabilir. Mağdur olunmasına sebep şahısların mal kaçırması, kaçakçılık mallarının bulunması, suç eşyalarının bulunması, uyuşturucu yollarının açığa çıkarılması…
İş hayatında ve günlük yaşamda her an karşılaşabilinen kayıp olaylarında da bu yöntem uygulanabilir. Örneğin içinde çok önemli evrakların olduğu dosyayı, çantayı, dizüstü bilgisayarı kaybeden biri bu kayıp eşyanın bulunması için yardım isteyebilir.
Tebligat Araştırmaları
Yapılması gerekip de yapılamayan tebligatlar ceza ve hukuk davalarında önemli sonuçlar doğurur. Burada esas konu tebligat yapılması gereken kişi veya tüzel kişilerin bulunamamasıdır.
Tebligat “hukuksal bir işlemin ilgili kimsenin bilgisine sunulması için yetkili makamın yasaya ve usule uygun bir biçimde yazı ile veya ilan yoluyla yaptığı belgeleme işlemi” şeklinde tanımlanabilir. Tebliğ mazbatası, tebliğin ne zaman, nerede ve kime yapıldığını ispatlayan belgedir. Çok zaman taraflar bundan kaçınarak sorumluluktan kurtulmaya çalışır. Böyle durumda araştırma ve tespit ile kişinin o işyerinde çalıştığı, evde, otelde kaldığı ispatlanır. Tebligat, bilgilendirme yanında, belgelendirme özelliği ile bulunan bir usul işlemidir.
Kendisine tebligat yapılacak kimse veya muhatap adına tebligatı alabilecek-muhatapla birlikte aynı konutta oturan kişiler veya hizmetçiler veya daimi memur veya müstahdemlerinin vs.-hiçbirisinin gösterilen adreste bulunmadığı takdirde, tebliğ memuru önce adreste bulunmama nedenlerini araştıracak, o adreste bulundukları halde tebligat yapılacağı sırada geçici olarak orada bulunmuyorlarsa 21. maddeye göre işlem yapacaktır. Yapılan araştırmada, muhatabın adresten kesin olarak ayrıldığının ya da öldüğünün tespiti halinde ise evrak yeni adres tespiti için iade edilecektir (Tebligat Kanunu).
Özel ve tüzel kişilerin belirttikleri adreste tebligat yapılır. Ancak adres kaydı olmayan durumlarda tebligat yapılamaması veya ilgili konuyu bildiği halde tebligat yapılamadı mantığı ile geçiştirmeye çalışması durumunda bunların belgelenmesi ile tebligat yapılmış olur.
Tebliğ usulüne
aykırı yapılmış olsa bile, muhatabı tebligatı öğrenmiş ise geçerli sayılır.
Muhatabın beyan ettiği tarih, tebliğ tarihidir. Muhatap,usulsüz tebligatı
öğrenmemiş ise tebligat yapılmamış sayılır. Araştırma ile bunların ispatlanması
mümkündür.[1]
[1] http://www.turkhukuksitesi.com/makale_375.htm
